Alle berichten van jip

Tom Lanoye | Wie is bang

Oplage 17
2019

Draad gewikkeld om boekblok en band en bindt het geheel dicht. Hier over is de band bekleedt met gekreukt zwart leer met titel stempel over achterplat rug en voorplat heen gedrukt. Snede beschilderd als zwart-wit lijnen. Hoekjes van het leer afgewerkt met klein rood steekje. Diverse foto’s van de toneel uitvoering in Den Haag van Lex de Meester zijn mee genaaid. Zwart bescherm hoesje met roze nepbontvoering.

160 Facsimiles voor het nieuwe museum van het Europese Parlement

House of European History

160 Facsimiles voor het nieuwe museum van het Europese Parlement geopend in mei 2017.

Bewegwijzering naar het HEH-museum

In 2016 en 2017 maakten wij voor dit museum van zeer gevarieerde, bijzondere documenten die alle op hun manier van betekenis zijn voor de Europese geschiedenis.

Uit archieven van Lissabon tot Helsinki waren documenten bijeengezocht die op verschillende terreinen de ontwikkeling in Europa laten zien. Lees verder 160 Facsimiles voor het nieuwe museum van het Europese Parlement

Facsimile, dummy of replica?

Wat is een facsimile?

Het maken van facsimile’s, replica’s en dummy’s heeft alles te maken met het kunnen bestuderen, bekijken en genieten van een (kunst)object ergens anders dan waar het origineel bewaard wordt.

Het woord facsimile is afgeleid van het Latijnse werkwoord facere; doen, maken, produceren. Deze exacte weergave kan op twee manieren.

De ene manier is een handschrift of boek afbeelden op goed offset papier, bijv. ‘ The Book of Kells’. Er zit een wit rand om de afbeeldingen  het is een informatief plaatjesboek.

Mijn benadering is die van de stand-in. Het hele boek, inhoud en boekband zo na te maken dat je die kan doorbladeren met idee dat je het origineel in handen hebt. Om een ware driedimensionale facsimile te maken secuur drukwerk nodig en verschillende papiersoorten om het gelijk te maken aan het origineel. Die staat centraal.

Bij de opdracht van de Anne Frank Stichting om de dagboeken van Anne Frank na te maken gaat het om facsimile’s.

Wat is een dummy?

Bij een dummy wordt een deel van het boek nagemaakt. Bijvoorbeeld de band en enkele pagina’s binnen in. De rest van de pagina’s is blanco. Het geheel geeft een goede weergave van hoe het boek er uit ziet.

Bij de opdracht van het Letterkundig Museum en het PSV museum hebben wij grotendeels dummy’s gemaakt naast en een aantal replica’s.

Wat is een replica?

Een replica is een nauwkeurige kopie van een voorwerp. Dat kan van alles zijn: een (oudheidkundig) voorwerp, muziekinstrument, schilderij, boek, boot, gebouw bedenk het maar. In het ene geval heb je het idee dat je met een origineel te maken hebt, vaak is het bedoeld om het begrip, inleving en creativiteit van de beschouwer te prikkelen.

Bij de opdracht van het Nationaal museum Kamp Vught maakten wij replica’s.

In alle gevallen is het belangrijkste om zo dicht mogelijk bij het origineel te blijven .

Alle objecten in de berichten  Facsimile’s, dummy’s en replica’s zijn door ons gemaakt.
Als het om originelen gaat staat dat vermeld.

Statuut en Grondwet voor inhuldiging Willem Alexander

Twee handgebonden boeken op de credenstafel tijdens de inhuldiging van Koning Willem Alexander op 30 april 2013

Prins Willem Alexander had de duidelijke wens uitgesproken dat de boeken van Statuut en Grondwet prominent en zichtbaar aanwezig zouden zijn bij de inauguratie tot koning.

Deze boeken vertegenwoordigen in wezen de spelregels (en hoe die uit te voeren) van onze staat. Deze twee boeken zijn speciaal gemaakt ter gelegenheid van de inhuldiging van Willem-Alexander koning der Nederlanden, op 30 april 2013. De opdrachtgever is BZK en de uitgever de SDU. De vormgeving is van Marise Knechtmans, en de drukker Wihabo.

Groot formaat boeken in wit papier met het Rijkswapen der Nederlanden gelaserd in het voorplatten. Ook binnenin zijn de hoofdstukken en wetsontwerpen gelaserd. Het binnenwerk bestaat uit afwisselend goud, zilver en wit papier.

Wij hebben de boeken gebonden met opgezette platen, een rechte rug een tooikapitaal en met een verlengd goudkleurig schutblad dat om het hele boekblok heen vouwt. Beide sets worden in een overslagdoos opgeborgen. Deze is uitgevoerd in half leer met binnen in een suède afwerking en weer een gelaserd Rijkswapen op de buitenzijde.

De tweede set wordt gemaakt in geval dat er iets met de eerste set zou gebeuren.

Beide boeken werden op de credenstafel gelegd naast de drie andere symbolen van koninklijk gezag en waardigheid: de Kroon, de scepter en de rijksappel, die respectievelijk soevereiniteit, gezag en grondgebied symboliseren. Na de plechtigheid bleven de boeken voor een korte tentoonstelling in De Nieuwe Kerk, en in Paleis het Loo in Apeldoorn, om uiteindelijk bewaard te worden in het Koninklijk Huisarchief in den Haag.

De dagboeken van Anne Frank gefascimileerd

Om de originele dagboeken te ontzien in gebruik is er in 1997 besloten om mij een facsimile te laten maken van de zes geschriften van Anne Frank.

Een groot geheim project waarbij ik een team heel betrouwbare vaklieden om mij heen heb kunnen verzamelen dat 5 jaar door dik en dun trouw en met hun zwijgplicht aan dit project heeft gewerkt.

Hoe dit aan te pakken? Bij de boek restauratoren heb ik boeken gezien die helemaal uit elkaar liggen en die zij langzaam weer in elkaar voegen, zo ongeveer ben ik te werk gegaan.

Stel je een grote exploded view van een boek voor waarbij ieder los onderdeel 100% aandacht krijgt. Papier aanmaken (volgens speciaal recept), scannen, drukken, foto’s, stof en slotje, enveloppen, postzegels, stempels, bindtechnieken en de verschillende materialen. Zoektochten naar oude fotohoekjes, de goede dikte stro-bord, oud boekbinders linnen en specifieke marmers ga zo maar door.

Er zijn bijvoorbeeld 18 verschillende papiersoorten gebruikt en er zitten één jaar manuren in de dtp. Talloze proefdrukken en heel veel proefbindingen zijn er gemaakt om langzaam inzicht te krijgen en te leren hoe de boeken er ten slotte identiek uit moesten komen te zien. Alle dagboeken hebben een speciaal colofon meegekregen waarin het NIOD verklaard dat dit de officiële facsimile’s.

Bij een speciale presentatie waarbij de originelen naast de facsimile’s tentoongesteld werden, zag dit bijzondere project het daglicht in 2003.

Letterkundig Museum Den Haag

Tentoonstelling Pantheon

Permanente tentoonstelling “Pantheon” in het letterkundig Museum in Den Haag
100 schrijvers en dichters – 1000 jaar literatuur ; een ode aan schrijvers die het literaire landschap van de Lage Landen hebben bepaald.

Voor deze tentoonstelling maakten Pau Groenendijk in 2009 en 2010 in samenwerking met Marijke Raymakers (De Omslag) honderdtachtig facsimile’s replica’s en dummy’s van Nederlandse litteraire meesterwerken, waaronder Erasmus, de Beatrijs, Vondel, PC Hooft, van Gogh, Rubinstein, Slauerhoff, Bomans en vele anderen.  Ook  foto’s, tekeningen, brieven zijn nagemaakt om het verhaal van de tentoonstelling te ondersteunen.

Archieven PSV

Archief van Philips Sport Vereniging gereproduceerd in dummy’s en replica’s

Het PSV museum heeft zijn originele archiefstukken van zijn ontstaansgeschiedenis die rond 1911 begint in de vitrine staan. In het warme licht en op een standaard dag in dag uit. Niemand kan het raadplegen, toch willen ze het de fans niet onthouden. De fysieke staat gaat op deze manier hard achteruit.

Om dit bijzondere bedrijfs-/sportarchief te behouden hebben zij mij de opdracht gegeven 39 van hun topstukken te laten namaken in de vorm van een dummy of replica.

Een heel gevarieerde selectie van o.a. ledenlijsten, teamfoto’s, het kaartje PSV /AC Milan in 1988, de eerst professionele contracten en een prachtige brief waarin de directeur het eerste team toespreekt voor de kampioenswedstrijd in 1954.

de droom van Poliphilus (1999) Hypnerotomachia Poliphili (1499)

De Nederlandse vertaling van het beroemde boek ‘Hypnerotomachia Polyphilus’ uit 1499,  toen gedrukt bij Aldus Manutius

De kleurrijke queeste naar liefde voert de hoofdpersoon in een droom door wonderlijke architectonische landschappen.
Elk katern bekleed met een andere kleur zijde, genaaid op zeven gekleurde stroken. Met een constructie zonder lijm staat dit boek als een architectonisch bouwsel op het boekblok en gesteund door heel dikke zuilen van platten die als een spekkoek zijn opgebouwd uit heel veel lagen papier. Titel pagina in meerdere kleuren metallic folie gedrukt .
Deel twee in heel zijde bijgevoegd in een halfleren cassette.

Nationaal Monument Kamp Vught

Replica’s ten ondersteuning van rondleidingen

Hoewel deze replica’s en de gebruikte materialen, zoals vliegtuigraamplexiglas, geborduurde zakdoeken, stoffen popjes, metalen doosjes, en houten stokjes, niet de meest geëigende zijn voor handboekbinders was het een uitdaging om dit niet literaire erfgoed vorm te geven..

In 2009 werden door Pau Groenendijk in samenwerking met Marijke Raymakers (De Omslag) zes verschillende replica’s gemaakt (oplage 6). Om de rondleidingen levendiger te maken wordt gebruikt gemaakt van een speciaal daartoe ontworpen tas waarin deze voorwerpen zitten. Deze worden tijdens de rondleiding aan het publiek getoond en kunnen door de bezoekers ter hand worden genomen, zodat het verhaal letterlijk tastbaarder wordt.

Deze voorwerpen werden in het kamp vooral in het geheim gemaakt en laten o.a. zien hoe belangrijk vriendschappen waren, om iets voor jezelf te doen, een naam te hebben en niet alleen een nummer te zijn.

Eenmaal terug in het museum vindt men de originelen voorwerpen aldaar in de vitrine.